ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ/ΝΙΚΟΣ ΖΕΡΒΟΝΙΚΟΛΑΚΗΣ



Ημερολόγιο Καλοκαιριού 2013

Περίοδος II, Αττική



ΑΚΡΑ

ΣΟΥΝΙΟ



Κάθε φορά ψάχνω τις κολώνες πάνω στο βράχο, επιστρέφοντας στον Πειραιά από το Αρχιπέλαγο. Αιώνες πριν, άλλωστε, αυτό ήταν το ασφαλές σημάδι των ναυτικών ότι πλησίαζαν στην Αττική. Οι κολώνες του Ναού του Ποσειδώνα στο Σούνιο.

 Ένας αρχαίος Ιερός Τόπος!

Και πριν ακόμη χτιστεί ο Ναός, που υπάρχουν σήμερα τα ερείπιά του, η «άκρα Σούνιο» ήταν ένας ναυτικός Ιερός Τόπος. Τα αρχαϊκά χρόνια, στη θέση του Ναού έστεκαν τεράστιοι Κούροι και δυο από αυτούς, (ο ένας άθικτος σχεδόν) στέκουν σήμερα σε μια από τις πρώτες αίθουσες του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Στα ίδια πλατό, όπου έστεκαν οι Κούροι των αρχαϊκών χρόνων, υπήρχαν και βωμοί, όπου έθυαν οι ναυτικοί στους Θεούς της θάλασσας.

Τα αρχαιολογικά ίχνη δείχνουν ότι εδώ υπάρχει κατοίκηση από την 3η χιλιετία προ Χριστού (2800-2000 π.Χ.).

 Η υπαίθρια λατρεία στην Άκρα Σούνιο ασκείται, σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα από τη Μινωική εποχή και το αρχαιότερο εύρημα στο χώρο είναι ένας Μινωικός σφραγιδόλιθος, όπως και ένα μικρό χάλκινο ειδώλιο του Συριακού Θεού Reshep.

Οι Μινωίτες είναι γνωστό ότι προμηθεύονταν το ασήμι τους από την ευρύτερη περιοχή του Σουνίου και της λαυρεωτικής.

Αυτό το ακρωτήριο ήταν πάντοτε πέρασμα για όσους ταξίδευαν από καταβολής του τον Αιγαίο Πόντο.

 

Ο Κούρος του Σουνίου χρονολογείται γύρω στο 600 προ Χριστού.

(Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο).



Ασφαλές αγκυροβόλιο, αν τύχαινε να τους πιάσει καιρός πριν βγουν στην ανοιχτή θάλασσα. Και εδώ, πάνω στο λόφο του Ακρωτηρίου, που βλέπει το πέλαγο, είχαν την ευκαιρία να θυσιάσουν στους Θεούς της θάλασσας, εξευμενίζοντας τον πόντο.

Άκρα Σούνιο!

Τόπος από τη φύση του ξεχωριστός για τους ανθρώπους της θάλασσας, ένας βράχος που σημαδεύει με την άκρη του το Νότο, όπως το άστρο της Άρκτου σημαδεύει το Βορρά.



Η θάλασσα του αρχαίου λιμανιού στο Σούνιο.



Η Άκρα Σούνιο είναι Ιερή, κατά τον Όμηρο, που πρώτος κάνει σαφή μνεία για την Ιερότητα του χώρου.

Πριν από την ίδρυση του Ιερού του Ποσειδώνα και την ανέγερση του Ναού, το Σούνιο ήταν ένας παγκόσμιος τόπος, (ένα παγκόσμιο Ιερό των θεών της θάλασσας για τους ναυτικούς, μέχρι και τους αρχαϊκούς χρόνους), όπως δείχνουν τα αρχαιολογικά ευρήματα. Η παγκοσμιότητά του αυτή κατά ένα τρόπο εξακολουθεί μέχρι σήμερα, με την έννοια ότι όλοι οι ναυτικοί που διαπλέουν την Άκρα Σούνιο γνωρίζουν το ιστορικό της και κατά κανόνα σέβονται αυτό τον τόπο.

Πολλά χρόνια τώρα λέω πως τα Καλοκαίρια μου αρχίζουν από το Σούνιο και τις πιο πολλές φορές η πρώτη βουτιά του καλοκαιριού μου γίνεται εδώ, στο αρχαίο λιμάνι, που σήμερα είναι η πλαζ με τις ξαπλώστρες του Ξενοδοχείου ΑΙΓΑΙΟΝ, κάτω από το Ναό του Ποσειδώνα.

Είναι και οι πολύ χρήσιμες κουβέντες κατά καιρούς με τον ιδιοκτήτη του ξενοδοχείου, τον Γιώργο Τερλάκη, που είναι και συγγραφέας ενός σημαντικού βιβλίου, με τίτλο «ΣΟΥΝΙΟ, Λαύριο και Θορικός». Ένας άνθρωπος που ξέρει καλά τον τόπο και ενδιαφέρεται γι’ αυτόν, έτσι οι πληροφορίες του έχουν σταθεί πολύτιμες για τις έρευνές μου στην περιοχή του Σουνίου και της Αγριλέζας.

Στην αμμουδιά ενός αρχαίου λιμανιού, εδώ που έσερναν τα καράβια τους οι τολμηροί ναυτικοί της πρώιμης αρχαιότητας, εδώ που πατούσαν το πόδι τους οι ταξιδιώτες των αρχαϊκών χρόνων, αλλά και πολλούς αιώνες ακόμη πριν, για να ανεβούν στο ανοιχτό πλατό του ακρωτηρίου και να ανάψουν εκεί τις Ιερές Φωτιές τους, θύοντας στη θάλασσα, οι σκέψεις που μπορεί να κάνει ένας σημερινός ερευνητής αυτών των αρχαίων πραγμάτων, είναι πολλές.

Η αίσθηση ότι το Καλοκαίρι έρχεται από τη θάλασσα δεν είναι μόνο δική μου. Έτσι έρχεται, μαζί με την αρχαία εποχή των ταξιδιών, φορτωμένο αλάτι και με ένα μικρό αέρα να σαλεύει στα κίτρινα χόρτα.

Ιούνιος, αρχές. Πριν ακόμη πατήσει ο ήλιος στο Θερινό του Στάσιμο, με τους ασπαλάθους να μυρίζουν και τα θυμάρια να φορούν το ροζ-λιλά τους. Αυτό τον καιρό η φύση κρατιέται ακόμη από το φουστάνι της Άνοιξης και κάνει σινιάλο στο καλοκαίρι με τα στάχυα. Αλλάζουν πλευρό οι μυρωδιές. Το μπλε της θάλασσας είναι πιο στιλπνό και ο ουρανός τα πρωινά έχει ένα βαθύ κυανούν, ντούρο, κρουστό, σαν από λινό κι από βαμβάκι.

Τα μάρμαρα του Ναού παίρνουν δύναμη στο λευκότεφρό τους και αποκτούν έτσι ένα φως δικό τους, ανάμεσα στο μπλε του πελάγους και το πιο ανοικτό λίγο του ουρανού.



Μια πέρδικα στα μάρμαρα του Ναού του Ποσειδώνα.



Στο βυθό του ρηχού κόλπου κρύβονται τα ίχνη του αρχαίου λιμανιού, που έχει πάθει καθίζηση και έχει τραβηχτεί η θάλασσα έξω, καταπίνοντας μπορεί και δέκα μέτρα στεριά. Στα δέκα μέτρα από την ακτή, είναι ορατή στο ρηχό βυθό η γωνιά του Μακεδονικού τείχους. Κολυμπώντας με μάσκα φαίνονται στο βυθό, πιο βαθιά ακόμη, διάσπαρτα μάρμαρα και μπροστά στην αριστερή ακτή φαίνονται τα ίχνη των Νεωρίων με τους καθελκυστήρες των τριήρεων.



Οι πέρδικες στην τοιχογραφία της Κνωσού (Κρήτη, Ηράκλειο, Αρχαιολογικό Μουσείο).



Στους χαμηλούς κέδρους τραγουδούν τζιτζίκια. Είναι τα πρώτα τζιτζίκια που ακούω να τραγουδούν αυτό το καλοκαίρι. Το τραγούδι του καλοκαιριού.

 

Τρείς πέρδικες στο κρηπίδωμα του Ναού του Ποσειδώνα.



Η εικόνα τους με πάει στην τοιχογραφία με τις πέρδικες από την Κνωσό και μένω έκπληκτος, καθώς τις φωτογραφίζω, ενώ αυτές φαίνεται να ποζάρουν και σε μένα με τον ίδιο τρόπο που έχουν ποζάρει πριν από 4.000 χρόνια σε ένα Μινωίτη καλλιτέχνη.

Οι επισκέπτες του αρχαιολογικού χώρου έχουν μια ευχάριστη έκπληξη μπροστά σε αυτές τις πέρδικες, που δεν ενοχλούνται από τους ανθρώπους και κυκλοφορούν άνετα ανάμεσά τους.

Κάποιες από αυτές ακολουθούνται και από τα περδικάκια τους, που φαίνεται να είναι πιο επιφυλακτικά απέναντι στους επισκέπτες και τρέχουν πίσω από τη μάνα τους.

Το Σούνιο μοιάζει να είναι έτη φωτός μακριά από την Αθήνα. Μια Αθήνα που μοιάζει ακόμη πιο θλιβερή και μίζερη το Καλοκαίρι, βυθισμένη στη βρωμιά και στην αθλιότητα, χωρίς να αντιστέκεται ούτε κατ’ ελάχιστο στη δήωσή της.

Μελαγχολική και αφημένη στο έλεος όποιου θέλει να την ευτελίζει. Έτσι αφήνεται έρμαιο σε συμμορίες ληστών, κλεφτών, και κάθε λογής άλλους κακοποιούς, που μπορεί να δρουν σχεδόν ανενόχλητοι.

Μια πόλη-φάντασμα τις νύχτες, για πολλές από τις γειτονιές της.

Η Κυβέρνηση, άλλωστε, είναι που αυτή πρώτη τρομοκρατεί το λαό. Τα χαράτσια και οι κάθε είδους φόροι έχουν επιβάλλει ήδη την πιο φοβερή τρομοκρατία. Και αυτή η πραγματικότητα τρομάζει ακόμη περισσότερο, με τη σκέψη ότι «πάσσαλος, πασσάλω εκκρούεται»!

Τα σχόλια προέρχονται από όσα ακούω γύρω μου εδώ στις ξαπλώστρες της παραλίας, καθώς δεν υπάρχει άνθρωπος, που να μη …μουρμουράει. Διαπιστώνω, ότι εδώ γίνεται τελικά το καλύτερο ρεπορτάζ.

Το Καλοκαίρι εξατμίζεται με τις φωνές των τζιτζικιών, όμως το επερχόμενο Φθινόπωρο φαντάζει σαν μια σκοτεινή ιστορία…

Η Αθήνα βράζει στο ζουμί της χειρότερα από κάθε άλλο κομμάτι αυτής της χώρας.

Το Σούνιο έχει μια άλλη αναπνοή κι ένα φως καθαρό σαν κρύσταλλο, όπως και η θάλασσά του.

Εδώ δεν σταμάτησαν ποτέ να καταφθάνουν ταξιδιώτες, αρχαίοι και τωρινοί, αναζητώντας τις αρχαίες λατρείες σ’ αυτό τον ξακουστό βράχο, που κρέμεται πάνω από τη θάλασσα.



Ο τζίτζικας που έρχεται από τον Ησίοδο.



Στην πραγματικότητα, οι πολίτες του κόσμου ανά τους αιώνες δεν σταμάτησαν ποτέ να ενδιαφέρονται και να αναφέρονται στο Σούνιο και τον ελληνικό πολιτισμό.

Σήμερα, όποιος τύχει και μιλήσει για την Ελλάδα, αναφέρεται στην κρίση και την οικτίρει, ως να πρόκειται για το μίασμα της οικουμένης. Έτσι την κατάντησαν οι Στουρνάρηδες  και οι πάσης φύσεως κοντραμπατζήδες και μεταπράτες, που υπηρετούν αλλότρια πράγματα.



Οι πρώρες των καραβιών.



Έτσι, η Αφροδίτη της Μήλου αντιπροσωπεύει όλο κι όλο ένα Γερμανικό κωλοδάκτυλο, σύμφωνα με το τρέχον, αγοραίο πνεύμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και με αυτό τον τρόπο ανακατεύονται οι πολιτισμοί και οι αρχαίοι τόποι με την κρίση. Κανείς δεν είναι στα καλά του σήμερα. Αυτό τείνει να γίνει αυτονόητο.

Όλος ο πολιτισμός είναι ένας φόρος!

Ακόμη και να ξεψυχά ένας άνθρωπος, το κράτος σκέφτεται πρώτα το φόρο, να μπορέσει να τον πάρει πριν ξεψυχήσει. Και έτσι φτάσαμε, πιστεύω στα έσχατα της αθλιότητας.



Aiutooooo!!!



Ο όποιος πολιτισμός αποπνέουν αυτά τα μάρμαρα είναι έτη φωτός μακριά, από τον «πολιτισμό» της Ευρωπαϊκής κρίσης.

Άλλη Ευρώπη μπορεί να ονειρεύτηκαν οι λαοί της. Συμβαίνουν αυτά. Τώρα τι γίνεται;

Ο καιρός έρχεται και φεύγει.

Οι πρώρες των καραβιών είναι στραμμένες στο πουθενά και μόνο τα τζιτζίκια έχουν αιώνες τώρα τον ίδιο σκοπό, τον ίδιο ήχο, αυτόν ακριβώς, που ακούγοντάς τον από την εποχή του Ησιόδου μέχρι σήμερα δεν λαθεύει ποτέ ότι αυτή είναι «θέρεος καματώδεος ώρη».

Ο καιρός των αμπελιών, με τους χυμούς των φρούτων και τη μεγάλη λάμψη του ήλιου.

Δυτικά πάνε μόνο οι νεκροί και η κρίση.

Πάνω που πήγαν να ξεχαστούν οι ξεκοιλιασμένες γυναίκες στο Δίστομο, τα καμένα χωριά στην Κρήτη, τα δολοφονημένα παιδιά, να σου πάλι οι ίδιοι Γερμανοί, πιο μοντέρνοι καταχτητές σήμερα, είναι η αλήθεια, αλλά το ίδιο «αποτελεσματικοί» με τους πεινασμένους, τους Τσολάκογλου, τους μαυραγορίτες και τις εκατόμβες στο βωμό της κρίσης.

Αιώνες αντέχουν αυτά τα μάρμαρα του Ναού, παρ’ ότι αυτό το τεφρόχρωο μάρμαρο της Αγριλέζας είναι πιο μαλακό στα δόντια της θάλασσας και στο τρυπάνι του ήλιου.

Έρχεται από το νότο ένα κουρσάρικο τραγούδι.

Με πειρατές που δεν έχουν άλλο δρόμο. Κούρσος στο κούρσος. Αυτές οι κολώνες είναι το σημάδι.

Πλησιάζει ο καιρός των αμπελιών με το πειρατικό καράβι του Διόνυσου και το αρχαίο κρασί, που διατηρεί όλη τη λάμψη του. Κουπιά, κατάρτια βλάστησαν αμπέλια…

Μόνο οι μύθοι τα μπορούν αυτά, αλλά κι αυτοί που φτιάχνουν μύθους!

Έτσι γίνεται με τους αιώνες, που αδειάζουν τα υπάρχοντά τους στις σκέψεις των ανθρώπων.

Σε λίγο θα ανάψουν οι φωτιές του Καλοκαιριού, στο Ηλιοτρόπιο!

Το κούρσος είναι η έσχατη οδύνη των ανθρώπων, που τρίβει τα ξύλα για να ανάψουν οι φωτιές.

Το Καλοκαίρι είναι πάντοτε από μόνο του η εξαίσια εποχή της ευδαιμονίας. Το ρείθρο μιας αιωνιότητας, που κρέμεται απείραχτη στο φως του ήλιου.

Η επόμενη μέρα!

 

Τα μάρμαρα έχουν το όνομά τους.

 

Πυρομαχεί το μεσημέρι στην κοιλιά της θάλασσας και εξατμίζεται στον ουρανό.

Καιρός καιρώ εκκρούεται…

Το Καλοκαίρι μόλις αρχίζει.

 

 

ΝΙΚΟΣ ΖΕΡΒΟΝΙΚΟΛΑΚΗΣΑθήνα, 14 Αυγούστου 2013



zervonikolakis.lastros.net   Επιστροφή στην αρχική σελίδα