ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ/ΝΙΚΟΣ ΖΕΡΒΟΝΙΚΟΛΑΚΗΣ

 

Ημερολόγιο Καλοκαιριού 2013

Περίοδος ΙΙΙ, Κρουαζιέρα

ΕΦΕΣΟΣ

Βιβλιοθήκη Του Κέλσου

 

Η διασταύρωση της Οδού Κουρήτων με την Μαρμάρινη οδό και στο βάθος η αναστηλωμένη πρόσοψη της Βιβλιοθήκης του Κέλσου.

Το αναστηλωμένο κτήριο στο τέλος της Οδού Κουρήτων είναι αυτό που μαγνητίζει εξ αρχής τα μάτια των επισκεπτών. Ένα πολυφωτογραφημένο τέμπλο. Η Βιβλιοθήκη του Κέλσου. Ίσως το πιο πολύ φωτογραφημένο μνημείο στην Έφεσο.

Το παρατηρώ κατά διαστήματα μέσα από τους τηλεφακούς και οι λεπτομέρειές του, οι εσοχές με τα αγάλματα (έστω και αντίγραφα) κεντρίζουν το ενδιαφέρον.

Στέκομαι στη διασταύρωση της Οδού Κουρήτων με τη Μαρμάρινη οδό, που οδηγεί στο αρχαίο Θέατρο της Εφέσου. Όμως, μια σιδερένια μπάρα απαγορεύει την είσοδο σ’ αυτό το δρόμο, γιατί γίνονται αναστηλωτικές εργασίες.

Έχω χάσει έτσι οριστικά την ευκαιρία να δω σκαλισμένη στα μάρμαρα αυτού του σπουδαίου δρόμου την πασίγνωστη διαφήμιση ενός πορνείου, που την αναζητούν πολλοί επισκέπτες, γνωρίζοντας από πριν την ύπαρξή της. Το ίδιο το πορνείο, που είναι επισκέψιμο, δεν προκαλεί κανένα ενδιαφέρον.

Έτσι, στέκομαι στο πλάτωμα, μπροστά από τη Βιβλιοθήκη του Κέλσου. Θα υπολόγιζε κανείς, βλέποντας αυτή την αναστηλωμένη πρόσοψη, ότι ο Κέλσος θα πρέπει να ήταν μια εξέχουσα προσωπικότητα του 2ου μετά Χριστόν αιώνα, για να έχει στο όνομά του ένα τέτοιο οικοδόμημα στην καρδιά της πόλης, ανώτερο από όλα τα αυτοκρατορικά οικοδομήματα που είδαμε μέχρι τώρα. Δεν συμβαίνει όμως κάτι τέτοιο.

Η Βιβλιοθήκη οικοδομήθηκε ανάμεσα στο 114 και στο 125 μετά Χριστόν, από τον γερουσιαστή της Ρώμης Τιβέριο Ιούλιο Ακουίλα Πολεμαιάνο, προς τιμήν του πατέρα του, Τιβέριου Ιούλιου Κέλσου Πολεμαιάνου, που ήταν Έπαρχος της Ασίας.

Ωστόσο, η Βιβλιοθήκη είναι προπέτασμα καπνού ή μια πρόφαση προκειμένου να στηθεί στην καρδιά της πόλης ένα Μαυσωλείο. Γιατί κάτω από τα θεμέλια της Βιβλιοθήκης βρίσκεται ο τάφος του Κέλσου!

Η ουσία είναι ότι η Βιβλιοθήκη στέγαζε 12.000 τόμους βιβλίων σε μορφή κυλίνδρων.

Τον 3ο μετά χριστό αιώνα, στη διάρκεια ενός σεισμού, η Βιβλιοθήκη άρπαξε φωτιά και καταστράφηκε. Έκτοτε δεν ξαναλειτούργησε.

Το 1905 εντοπίστηκαν τα ερείπιά της και μέσα στη δεκαετία του 1970 αναστηλώθηκε η πρόσοψή της, για να γίνει ένα από τα διασημότερα αρχαία μνημεία στην Τουρκία, με το χαρτονόμισμα των 20 τουρκικών λιρών να φέρει στη μια όψη του την εικόνα της..

 

Η πρόσοψη της Βιβλιοθήκης του Κέλσου, ένα από τα πιο πολυσύχναστα σημεία του αρχαιολογικού χώρου της Εφέσου.

 

Δίπλα ακριβώς και δεξιά όπως βλέπουμε τη Βιβλιοθήκη βρίσκεται η Πύλη του Μιθριδάτη και του Μαζαίου, που οδηγεί στην Κάτω Αγορά της Εφέσου.

Και μια και η Μαρμάρινη οδός είναι κλειστή, θα διασχίσουμε την Αγορά για να πάμε στο αρχαίο θέατρο της Εφέσου.

 

Αριστερά η Βιβλιοθήκη του Κέλσου και δεξιά η Πύλη του Μιθριδάτη και του Μαζαίου.

 

Η πρόσοψη της Βιβλιοθήκης του Κέλσου με τα περίφημα αγάλματα στις «Θήκες» τους.

 

Φωτογράφιζα κάμποση ώρα την Πύλη του Μιθριδάτη και κάποιες φορές προσπάθησα μέσα από ένα τηλεφακό να διαβάσω τις επιγραφές πάνω στις πορτοσιές της. Την Πύλη αυτή την έφτιαξαν το 40 προ Χριστού, δυο δούλοι του Αυτοκράτορα Αυγούστου, που τους απελευθέρωσε και ήθελαν να τον ευχαριστήσουν με αυτό τον τρόπο.

Κάθισα στην υπέροχη δροσιά που έχουν τα περάσματα αυτής της Πύλης, με τον ήλιο να δαγκώνει στο γυμνό ουρανό. Και σ’ αυτό το σκιερό μέρος, με την κούραση να έχει βαρύνει τα πόδια μου, σκεφτόμουν τον επόμενο σταθμό του ταξιδιού: την Κρήτη.

Έφερνα στο νου μου το Μουσείο του Ηρακλείου με τις Μινωικές τοιχογραφίες. Αυτές είναι ο φετινός  μου έρωτας…

Έχουν περάσει περίπου δυο ώρες από τι στιγμή που πέρασα την Πύλη της Μαγνησίας για να μπω στο μεγάλο ερειπιώνα της Εφέσου. Εν τούτοις, μου φαίνεται ότι τριγυρνώ σ’ αυτά τα ερείπια τουλάχιστον κάμποσες μέρες, με τις εντυπώσεις να αποτυπώνονται με καταιγιστικό τρόπο, δυσκολεύοντας την ταξινόμησή τους.

Πολλές φορές στη διάρκεια της περιήγησής μου στον αρχαιολογικό χώρο μπήκα στον πειρασμό να κάνω συγκρίσεις για τη φροντίδες που έχουν αυτές εδώ οι αρχαιότητες στην Έφεσο και ποια είναι η τύχη των περισσότερων αρχαιολογικών χώρων στην Ελλάδα. Κάθε σύγκριση είναι μια μελαγχολική ιστορία.

Εδώ και χρόνια η Ελλάδα δεν δείχνει κανένα σεβασμό στις αρχαιότητές της. Και κανένα ενδιαφέρον. Η Ελλάδα έχει μετατραπεί σε ένα επικίνδυνο αρπακτικό, που ενδιαφέρεται μόνο για τους φόρους των μεσαίων και χαμηλών στρωμάτων του λαού, αφήνοντας ασύδοτους τους Ολιγάρχες. Το πιο επικίνδυνο όμως είναι ότι δεν δίνει ούτε sent για τον πολιτισμό.

Θα το ξαναπώ: η Δήλος θα μπορούσε να είναι στο επίκεντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος και ίσως ο πρώτος προορισμός για τις κρουαζιέρες στη Μεσόγειο. Κι όμως φθίνει από χρόνο σε χρόνο.  Η διπλανή Μύκονος έχει στρέψει την προσοχή της στους Gay, προσδοκώντας κέρδη από αυτούς, έχοντας τον τίτλο του gay island.

Οι Τούρκοι, είναι φανερό ότι βασίζουν ένα μεγάλο μέρος του τουρισμού της στις αρχαιότητες, όπως βασίζουν σ’ αυτές και σημαντικό μέρος της διαφημιστικής τουριστικής καμπάνιας τους, σε αντίθεση με την Ελλάδα, που ψάχνει ψύλλους στ’ άχυρα, διαφημίζοντας δήθεν «τουριστικές» αρλούμπες.

Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι πριν από πολλά χρόνια ο ΕΟΤ εμπιστευόταν τις διαφημιστικές τουριστικές αφίσες του σε ζωγράφους και χαράκτες πρώτης γραμμής, όπως ο Γραμματόπουλος, για παράδειγμα. Τώρα επιδιώκει τρύπες στο νερό…

 

Η πλατεία μπροστά στη Βιβλιοθήκη του Κέλσου είναι ένα σημείο που κάνουν στάση σχεδόν όλοι οι επισκέπτες του αρχαιολογικού χώρου.

 

Το Αρχαίο Θέατρο της Εφέσου είναι ο τελευταίος σταθμός στον αρχαιολογικό χώρο. Ένα θέατρο με φημισμένη ακουστική, όσο ελάχιστα.

Με το χρόνο να με πιέζει ασφυκτικά, αναρωτιέμαι αν θα προλάβω να ανεβώ στις κερκίδες του.

 

Η Βιβλιοθήκη του Κέλσου, μέσα από τα ανοίγματα της Πύλης του Μιθριδάτη.

 

Ευτυχώς, πάνω στην ώρα, ο χρόνος παραμονής μας στον αρχαιολογικό χώρο παρατείνεται κατά μια ώρα. Αυτό δεν σημαίνει ότι έστω και οι τρεις ώρες αρκούν για να δει κάποιος την Έφεσο.

Το Αρχαίο Θέατρο της Εφέσου.

 

Μοιραία, το πέρασμα από την Αγορά θα γίνει αναγκαστικά πολύ γρήγορα, για χάρη του Αρχαίου Θεάτρου.

Το Θέατρο βρίσκεται σε μια υπερυψωμένη θέση, στην πλαγιά του όρους Πίον (σήμερα το λένε οι Τούρκοι Παναγίρ Νταγ), στην απόληξη ακριβώς του μεγάλου δρόμου, που ερχόταν στην πόλη από το λιμάνι (Αρκαδιανή Οδός).

Όσοι έρχονταν από το λιμάνι τους εντυπωσίαζε η εικόνα του θεάτρου. Το καταλαβαίνω, γιατί και σήμερα αυτή η εικόνα καθηλώνει όποιον προσποιηθεί ότι έρχεται από τη θέση του αρχαίου λιμανιού και σηκώσει κάποια στιγμή το κεφάλι του, ώστε το βλέμμα του να συναντήσει το θέατρο.

Το πιο εντυπωσιακό όμως είναι το ίδιο το θέατρο και η ακουστική του. Όλοι δοκιμάζουν να σταθούν απέναντι στο ηχείο του κοίλου και να πουν μια-δυο λέξεις, για να επιβεβαιώσουν τη φήμη της κορυφαίας του ακουστικής.

Δημιούργημα των Ελληνιστικών χρόνων, αυτό το θέατρο δέχτηκε στη συνέχεια δυο επεμβάσεις την εποχή των Ρωμαίων.

Η χωρητικότητά του αγγίζει τους 30.000 θεατές. Από την κορυφή του κοίλου του φαινόταν κάποτε το λιμάνι της Εφέσου. Και τώρα, από κει ψηλά η θέα είναι ανεμπόδιστη προς την κοιλάδα που δημιουργήθηκε από τις προσχώσεις του ποταμού Καΰστρου, εκεί που πριν ήταν η θάλασσα.

Μπροστά ακριβώς, πέρα από τη σκηνή, ο εντυπωσιακός δρόμος του λιμανιού, με τις κιονοστοιχίες, που οριοθετούν το πέρασμά του.

Αυτή είναι η τελευταία εικόνα που κρατώ από την Έφεσο. Καλοκαίρι του 2013, Ιούνιος, λίγο πριν ο ήλιος φτάσει στην τροπή του Θερινού του Στάσιμου.

Ονειρεύομαι την Κρήτη.

 

ΝΙΚΟΣ ΖΕΡΒΟΝΙΚΟΛΑΚΗΣ  18 Σεπτεμβρίου 2013



zervonikolakis.lastros.net   Επιστροφή στην αρχική σελίδα